Dziedzina powstała w XX wieku. Początkowo stanowiła część składową pedagogiki ogólnej i filozofii wychowania. Jej rozwój związany jest także z antropologią filozoficzną, psychologią człowieka dorosłego, etyką, socjologią kultury i wychowania, historią oświaty i myśli pedagogicznej. Andragogika zajmuje się procesami kształcenia, wychowania, samokształcenia i samowychowania ludzi dorosłych. Bada i analizuje postawy i zachowania dorosłych. Opisuje i analizuje cele, treści, systemy, formy i metody ww. procesów oraz ich uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, kulturowe, cywilizacyjne i biologiczne. Andragog – osoba, która planuje, organizuje i prowadzi działalność dydaktyczno-wychowawczą osób dorosłych w różnych placówkach i instytucjach.
ZADANIA ANDRAGOGA
Bada:
- zapotrzebowanie edukacyjne ludzi dorosłych,
- edukację nieformalną (incydentalną), formalną (szkolną), pozaformalną (pozaszkolną) dorosłych,
- cele, formy, treści, metody procesu kształcenia i samokształcenia dorosłych.
Gromadzi wiedzę:
- na temat systemu kształcenia w Polsce oraz na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem krajów Unii Europejskiej,
- dotyczącą misji i celów kształcenia ustawicznego zawartych w dokumentach Unii Europejskiej,
- uczestnikach edukacji dorosłych (wieku, płci, motywacjach edukacyjnych, aspiracjach edukacyjnych, oczekiwaniach wobec edukacji),
- człowieku dorosłym w różnych fazach jego rozwoju, zadaniach rozwojowych związanych z okresem dorosłości, prawidłowościach uczenia się dorosłych oraz różnorodnych uwarunkowań tego procesu,
- sytuacji na rynku usług edukacyjnych (oferty, cele i programy firm edukacyjnych),
- możliwościach finansowego wsparcia projektów edukacyjnych z funduszy UE.
Diagnozuje:
- rynek edukacyjny,
- potrzeby edukacyjne indywidualnych odbiorców, różnych grup społecznych i zawodowych, instytucji, zakładów pracy i stowarzyszeń,
- poprawność przygotowania i prowadzenia zajęć dydaktycznych dla dorosłych, poziom kompetencji pracowników.
Pomaga i doradza:
- osobom dorosłym w określaniu potrzeb edukacyjnych oraz w wyborze najbardziej przydatnych metod, form i technik uczenia się,
- w radzeniu sobie z barierami w uczeniu się,
- w doborze odpowiedniej oferty edukacyjnej osobom fizycznym i zakładom pracy,
- w nabywaniu kompetencji do samodzielnego uczenia się,
- w tworzeniu edukacyjnych ścieżek rozwoju pracowników i osób uczących się,
- w rozwiązywaniu indywidualnych i grupowych problemów edukacyjnych,
- w zrozumieniu wpływu edukacji na jakość życia jednostek, grup i środowisk społecznych,
- osobom zagrożonym marginalizacją społeczną w podjęciu działań edukacyjnych przeciwdziałających temu zjawisku,
- w procesie rekrutacji w zakresie oceny potencjału edukacyjnego pracownika,
- wykładowcom na kursach (edukatorom, trenerom), brokerom edukacyjnym i animatorom,
- w samokształceniu jednostek i grup.
Prowadzi:
- intencjonalną działalność dydaktyczno-wychowawczą w postaci wykładowcy, prelegenta, lektora i seminarzysty,
- działalność public relations,
- działalność kulturalno oświatową w różnych ośrodkach i placówkach oraz sekcjach i zespołach zainteresowań w domach kultury,
- dokumentację związaną z nauczaniem.
Organizuje:
- wycieczki, zajęcia kulturalne i imprezy sportowe,
- koordynuje proces dydaktyczno-wychowawczy w firmach, instytucjach i organizacjach w ramach seminariów, kursów i warsztatów.
Inspiruje:
- instytucje, firmy, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego do podejmowania działań edukacyjnych oraz wprowadzania celów edukacyjnych do strategii działania.
Planuje:
- wspólnie z dorosłymi proces edukacyjny oraz warunki stymulujące i motywujące ich do uczenia się.
Współpracuje:
- z organizacjami i placówkami oświatowymi, uniwersytetami, uczelniami wyższymi oraz instytutami badawczymi (zajmującymi się edukacją) w zakresie wykorzystania nowoczesnych form, metod, środków kształcenia dorosłych z instytucjami samorządowymi w środowisku lokalnym, w celu określenia potrzeb edukacyjnych środowiska i wskazania sposobów ich realizacji.
Monitoruje:
- przebieg procesu kształcenia, działalności szkoleniowej w celu zapewnienia najbardziej efektywnych form i metod kształcenia,
- rozwój społeczny, kulturalny, edukacyjny, gospodarczy i polityczny, w celu sprostania nowym zadaniom i pracy w nowych miejscach – m.in. w teatrach, muzeach, kościołach, szpitalach, centrach uczenia się.
Kształci:
- specjalistów innych dziedzin w zakresie umiejętności kształcenia dorosłych, wspomagania ich rozwoju oraz upowszechniania wiedzy.
Tworzy:
- materiały i pomoce dydaktyczne niezbędne do efektywnego uczenia się,
- autorskie formy aktywności kulturalnej, których głównym celem jest aktywizacja uczestników.
Integruje:
- działania różnych instytucji w celu realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego, społeczeństwa wiedzy oraz edukacji ustawicznej.